Ooit beschouwd als weinig meer dan een toeristische trekpleister of doorgangswijze voor skiërs, veroveren kabelbanen in toenemende mate de stedelijke mobiliteit.
Het idee is aantrekkelijk: In plaats van vast te zitten in het verkeer, zweef je er gewoon overheen. Maar hoe en waar zijn stedelijke kabelbanen geschikt voor het openbaar vervoer? En kunnen ze de congestie in steden helpen verminderen?
Steden wereldwijd erkennen het potentieel van stedelijke kabelbanen. Ze zijn niet alleen nuttig op ruw terrein wanneer trein- of tramsporen moeilijk te bouwen zijn, maar ze kunnen ook aanzienlijke hoogteverschillen overbruggen.
Kabelbanen kunnen ook helpen hiaten in het in het openbaar vervoersnetwerk te dichten en verafgelegen gemeenschappen verbinden met stadscentra.
Stedelijke kabelbanen – succesverhalen
In 2004 introduceerde de Colombiaanse stad Medellín als eerste ter wereld een dagelijks functionerend kabelbaansysteem. Het systeem verbindt achterstandswijken op de heuvel met het centrum van de stad.
De “Metrocabel” van de stad heeft dan ook een belangrijke sociale functie. Mensen besparen op transportkosten en krijgen gemakkelijker en sneller toegang tot werkgelegenheid.
Hetzelfde geldt in La Paz, Bolivia. Sinds de lancering in 2014 is het kabelbaannetwerk een belangrijk onderdeel van de stedelijke infrastructuur geworden en werd het voortdurend uitgebreid. Tegenwoordig zijn er tien lijnen met een totale lengte van 30 kilometer. Per uur kunnen tot 50.000 passagiers reizen.
In de Turkse hoofdstad Ankara werd een stedelijke kabelbaan gebouwd tussen een voorstad en het centrum van de stad om congestie te verminderen. Het is een succes: in plaats van vast te zitten in het verkeer, reizen forenzen nu de 3,2 km afstand in slechts 10 minuten.
Kabelbanen zijn goedkoper
Een ander voordeel van kabelbaannetwerken: de aanleg ervan kan tot 80% goedkoper zijn dan conventionele mobiliteitsdiensten. Dat komt door de minimale ruimte die nodig is voor de aanleg en de flexibiliteit in de toewijzing van de grondinfrastructuur.
Bovendien vereisen stedelijke kabelbanen weinig onderhoud en minimale mankracht – geen chauffeurs of kaartjescontroleurs nodig. De kosten op de lange termijn worden dus laag gehouden.
Een ander pluspunt is het milieu: kabelbanen rijden op elektriciteit en zijn dus emissievrij. En ze produceren heel weinig geluid.
Planning van stedelijke kabelbaannetwerken
Daarom overwegen veel steden wereldwijd om kabelbanen toe te voegen aan hun mobiliteitsnetwerken.
Een voorbeeld komt uit Duitsland. In de Beierse stad Dachau pendelen veel mensen dagelijks naar de nabijgelegen metropool München. Dat drijft regelmatig het wegen- en spoornetwerk van de regio tot het uiterste.
Een kabelbaan, zo geloven de leiders van de stad, zou dit probleem op een emissievrije en stille manier kunnen oplossen.
Om te begrijpen of het de moeite waard is om in een dergelijke vervoerswijze te investeren, heeft Dachau de PTV Group gevraagd om een mogelijke studie te doen.
“Of een kabelbaan al dan niet een winstgevende investering is, hangt af van de feitelijke omstandigheden ter plaatse”, zegt Gunnar Liehr, een transportadviseur van PTV Group, “Onze taak was om te onderzoeken welke routes mogelijk zouden zijn en hoeveel passagiers gebruik zouden maken van een dergelijk aanbod”.
De consultants hebben verschillende vragen behandeld: Welke bestemmingen in de regio zijn relevant voor forenzen en welke voor vrijetijdsactiviteiten? Hoe kan de kabelbaan worden aangesloten op het bestaande openbaarvervoernetwerk? Welke routes zijn mogelijk? Wat zijn de verwachte kosten voor de aanleg? Hoeveel mensen zouden gebruik maken van de kabelbanen?
De route van Dachau via Karlsfeld naar Moosach bleek uiteindelijk bijzonder veelbelovend in de laatste analyse, met potentieel tot 24.000 passagiers per dag.
“Onze studie heeft een groot potentieel aangetoond voor een kabelbaan-systeem in de Dachau-regio”, legt Liehr uit, “vanwege de hoge capaciteit zou het een nuttige aanvulling kunnen worden op het bestaande openbaar vervoersysteem.“
“Hoewel de snelheid laag is, zouden de reistijden aantrekkelijk zijn omdat een ononderbroken rit normaal gesproken gegarandeerd kan worden. De studie dient nu als basis voor het besluitvormingsproces van de stad. ”
Simuleren van stedelijke kabelbanen
Overigens: simulatiesoftware kan de werking van kabelbanen modelleren en voorspellen, net zoals bij klassieke vervoermiddelen zoals bussen, auto’s en trams. Het enige grote verschil is dat gondels zich continu en met lineaire snelheid voortbewegen.