Diensten van elektrische en zelfrijdende voertuigen hebben het potentieel om de mobiliteit in steden efficiënter en vraaggerichter te maken. Verwacht wordt dat ze de veiligheid en de doorstroming van het verkeer zullen verbeteren en de voor wegen benodigde ruimte zullen verminderen.
Maar hoe kunnen planologen en besluitvormers ervoor zorgen dat deze positieve effecten werkelijkheid worden? Een nieuwe studie van de stad Göteborg probeert daar een antwoord op te geven.
Stadsbesturen en openbaarvervoersbedrijven over de hele wereld proberen uit te zoeken hoe ze autonome voertuigen het best kunnen inzetten als onderdeel van het openbaarvervoersysteem, of ernaast.
De studie in Göteborg is de eerste in zijn soort in Zweden.
Net als bij eerdere studies in Oslo en Lissabon is onderzocht wat de gevolgen zijn als mensen hun reisgedrag veranderen en overstappen op autonome voertuigen (AV).
Het resultaat is een beter begrip van hoe elektrische, gedeelde en zelfrijdende voertuigen het openbaar vervoer beïnvloeden en aanvullen. Het laat ook zien hoe het vervoerssysteem wordt beïnvloed vanuit een duurzaamheidsperspectief.
Een toekomst met AV simuleren
Het projectteam bestond uit onderzoekers van de stedelijke vervoersadministratie van Göteborg, het openbaarvervoersagentschap Västtrafik, het Zweedse kenniscentrum voor openbaar vervoer K2, de universiteit van Malmö en consultants van Trivector. Zij hebben mogelijke toekomstscenario’s gemodelleerd met behulp van het multimodale modelleringsplatform van Göteborg in PTV Visum.
De stad gebruikt het vraaggestuurde model doorgaans voor infrastructuur- en mobiliteitsplanning. Voor de studie werd het model uitgebreid met een speciale MaaS-module (Mobility as a Service) om nieuwe mobiliteitsdiensten te simuleren.
In deze virtuele omgeving onderzochten de onderzoekers diverse mogelijke ontwikkelingen. In de simulatie gingen zij ervan uit dat de zelfrijdende voertuigen alleen in een afgebakend gebied rijden – de gemeenten Göteborg, Mölndal en Partille. Dergelijke diensten zullen waarschijnlijk eerst in grote steden worden geïntroduceerd, waar ze voldoende frequentie kunnen bieden en winstgevend kunnen zijn.
De onderzoekers hebben zich geconcentreerd op twee vormen van AV-gebruik:
- Autodelen, waarbij mensen zelfrijdende diensten privé gebruiken, zoals de auto’s van vandaag.
- Ride-sharing, waarbij AV’s worden gedeeld met andere passagiers, die dezelfde bestemming hebben.
De scenario’s
Zelfrijdende voertuigen worden vandaag de dag gezien als een comfortabele en handige manier van reizen. Het is waarschijnlijk dat ze voor velen de voorkeurswijze van vervoer zullen worden. Een aantrekkelijke AV-dienst zou vooral voor gebruikers van het openbaar vervoer een aantrekkelijke optie kunnen zijn. Als dit gebeurt, wat gebeurt er dan met de verkeersvolumes?
De onderzoekers onderzochten zes scenario’s, waarin de huidige bestuurders en gebruikers van het openbaar vervoer overstappen op autonoom autodelen – met of zonder rittendeel. Met PTV Visum-simulaties analyseerden ze elk scenario aan de hand van parameters zoals reistijden, congestie en CO2-uitstoot.
De resultaten
Uit de simulatieresultaten blijkt dat een toename van het aantal zelfrijdende voertuigen niet automatisch leidt tot minder verkeer – zoals vaak wordt voorspeld. Met andere woorden, er kunnen globaal minder voertuigen in het netwerk zijn, maar gemiddeld rijdt elk voertuig meer uren.
De simulatie wees uit dat een overschakeling op autonoom auto- en ritdelen kan resulteren in een vermindering van het totale aantal voertuigen tot 80%.
Als de huidige bestuurders voor de ride-sharingopties kiezen, zal het verkeersvolume met maximaal 6% afnemen. Kiezen zij echter voor de autodeeloptie, dan zal het verkeer met 15% toenemen.
Als naast de bestuurders ook de huidige gebruikers van het openbaar vervoer overschakelen op AV-diensten, zal het verkeer zowel in het autodeel- als in het ritdeelscenario toenemen.
De conclusies
De resultaten van het onderzoek tonen aan hoe belangrijk het is dat steden een begin maken met de planning van de gevolgen van de overschakeling op autonome voertuigen. Inzicht in de potentiële kansen, risico’s en gevolgen die kunnen voortvloeien uit nieuwe technologieën, stelt hen in staat degelijke beslissingen te nemen en dus een betrouwbare vervoersplanning op te stellen.
AV’s moeten worden gezien als onderdeel van een holistisch ecosysteem, om ervoor te zorgen dat ze de congestie niet doen toenemen. De onderzoekers stellen vast dat AV’s het meeste voordeel zullen opleveren wanneer ze in openbaarvervoersystemen worden geïntegreerd als ride-sharingdiensten – en niet als de huidige privéauto’s. De bevindingen van de studie helpen beleidsmakers de juiste randvoorwaarden te bepalen om het mobiliteitssysteem te orkestreren en op een duurzame manier vorm te geven.
Inzicht in de huidige toekomstige impact van AV’s is de sleutel tot het realiseren van hun volledige potentieel voor mens, mobiliteit en milieu.