Het is lente, het zonnetje schijnt, de lucht is blauw en de vogeltjes fluiten. Oftewel, het is tijd om lekker naar buiten te gaan. Even een frisse neus halen na een vermoeiende (thuis)werkdag, je hoofd leegmaken en lekker genieten. Maar wat als je middenin de stad woont? In de stad waan je je al snel in een wereld van asfalt en beton. Kun je in de stad ook het echte ‘buitengevoel’ beleven? In sommige steden kun je je afvragen of het überhaupt wel zo gezond is om een frisse neus te halen.
Toch nemen steeds meer mensen het besluit om naar de stad te verhuizen. Op dit moment woont ongeveer 55 procent van de wereldbevolking (4,2 miljard mensen) in de stad. Als de huidige verstedelijkingstrend doorzet woont in het jaar 2050 bijna 70 procent van de totale wereldbevolking in de stad. En dat terwijl veel steden nú al te maken hebben met een gigantische druk op de stedelijke leefomgeving. Daarnaast moeten we serieus nadenken over de gezondheid van onze toekomstige stedelingen, om nog maar te zwijgen over klimaatverandering. Hoe kun je met duurzame stedelijke mobiliteitsplannen, leefbare steden creëren?
Kortom, we hebben meer groene steden nodig.
Groene steden: goed voor klimaat en gezondheid
Er zijn verschillende redenen om onze (toekomstige) steden van meer groen te voorzien. De wereldwijde klimaatuitdaging is misschien wel de belangrijkste reden. We moeten er als wereldbevolking voor zorgen dat we onze CO2-uitstoot reduceren. Tegelijkertijd moeten we ons voorbereiden op de gevolgen van een veranderend klimaat. In beide gevallen is het verstandig om onze steden te vergroenen. Een boom is niet alleen ’s werelds beste CO2-stofzuiger, een boom zorgt ook voor een verkoelende schaduw tijdens steeds vaker voorkomende hittegolven.
Ook om gezondheidsredenen is het van groot belang om onze steden te vergroenen. Uit onderzoek van het internationaal gerenommeerde wetenschappelijke tijdschrift PNAS blijkt dat jaarlijks 9 miljoen mensen komen te overlijden ten gevolge van luchtverontreiniging. Met een groeiende bevolking zal dat aantal de komende jaren alleen maar groeien, een zorgelijk vooruitzicht. En het gaat niet alleen om fysieke gezondheid.
Het vergroenen van steden draagt ook bij aan de verbetering van onze mentale gesteldheid. Uit onderzoek blijkt dat de nabijheid van groen zorgt voor betere slaap en vermindering van stress. Mensen die leven in een groene omgeving ervaren zelfs een sterkere levensbetekenis.
Een definitiekwestie
Een ‘groene stad’ kun je op twee manieren interpreteren. De één ziet een ‘groene stad’ als een stad met daarin bovengemiddeld veel ruimte voor bomen, struiken en gras. Een dergelijke stad kleurt dan letterlijk groen door de natuurlijke begroeiing. De ander ziet een ‘groene stad’ als een stad waarin de stedelijke energiebehoefte uitsluitend met duurzame energiebronnen wordt bevredigd. In een dergelijke stad is er geen ruimte voor vervuilende industrie en mobiliteit en liggen de daken vol met zonnepanelen.
Maar in een écht groene stad worden beide interpretaties met elkaar gecombineerd. Daarin is ruimte voor bomen, struiken en gras én wordt in de stedelijke energiebehoefte voorzien met duurzame energiebronnen. Maar hoe ziet zo’n écht groene stad eruit en wat moeten we doen om meer groene steden te creëren?
Kleine ingrepen = grote winst
In futuristische sfeerimpressies zie je geweldige voorbeelden van de zogeheten urban jungle. Wolkenkrabbers veranderen in verticaal aangelegde bossen en de daken liggen vol met rooftop garderns. Een mooi vooruitzicht, maar door deze futuristische beelden krijg je ook het gevoel dat het probleem pas in de verre toekomst kan worden opgelost. Maar we kunnen nu al actie ondernemen. Met een aantal kleine ingrepen kunnen we grote resultaten boeken.
In, van oudsher, versteende wijken zie je her en der nu al mooie wijkinitiatieven ontstaan, waarin buurtbewoners massaal tegels uit de grond wippen en vervangen door zogenaamde geveltuintjes. Je ziet ook steeds vaker dat parkeerplaatsen (tijdelijk) worden opgeofferd om ruimte te maken voor bloembakken of collectieve wijktuintjes.
Dit lijken misschien kleine ingrepen, maar de resultaten liegen er niet om. Wanneer je een smalle strook tegels vervangt door groenvoorzieningen, kan regenwater makkelijker de grond instromen. In een toekomst waarin steeds vaker steeds hevigere regenbuien losbarsten is dat geen slecht idee.
Op naar een groene toekomst
Als toekomstige stadsbewoner moet het toch mogelijk zijn om op een gezonde manier een luchtje te scheppen. In de stad van de toekomst is natuur een wezenlijk onderdeel van de gebouwde omgeving. We leven niet naast de natuur, we leven met de natuur. De eerste stap naar een groene stad kunnen we nu al zetten. Organiseer een wijkinitiatief, leg met je buren een geveltuintje aan. En hopelijk groeit met dat kleine stukje vergroening een groter bewustzijn voor een duurzame wereld.
