Bereikbaarheidsanalyse is een krachtig instrument om de mobiliteit van mensen in steden en regio’s te begrijpen en te verbeteren. De laatste jaren nemen meer mobiliteitsplanners bereikbaarheidsanalyse op in hun werk, met behulp van de nieuwste technologie.
Gelukkig is er een groeiend aantal digitale instrumenten beschikbaar voor het uitvoeren van betrouwbare toegankelijkheidsanalyses.
Hier volgt een korte gids over toegankelijkheid en hoe deze kan worden ingezet om de mobiliteit te verbeteren.
Wat is toegankelijkheid?
Toegang tot mobiliteit betekent toegang tot de samenleving: onderwijs, banen, vrije tijd en nog veel meer.
Toegankelijkheid is een mobiliteitsindicator van de mogelijkheden en beperkingen voor mensen om zich te verplaatsen van A naar B. Dat wil zeggen, hoe zij werk- en onderwijsplaatsen, parken en andere bestemmingen kunnen bereiken, met alle vervoersmiddelen – te voet, met het openbaar vervoer, met particuliere voertuigen of op de fiets.
In plaats van te voorspellen wat mensen zullen doen, meet toegankelijkheid wat ze kunnen doen. Deze informatie helpt de bestaande mobiliteitssystemen te begrijpen en kan worden gebruikt om de effecten van projecten en veranderingen te vergelijken.
Met andere woorden, toegankelijkheid is een krachtige indicator van hoe goed een mobiliteitssysteem een gemeenschap dient. Een betere toegankelijkheid stelt mensen in staat om vooruit te komen.
Wat is een toegankelijkheidsanalyse?
De toegankelijkheid van locaties is een indicator bij de beoordeling of evaluatie van mobiliteitsconcepten. Daarom is bereikbaarheidsanalyse een belangrijk instrument bij vervoersplanning, openbare dienstverlening en locatieplanning, -evaluatie en -optimalisatie.
Waarom zouden planners, met name mobiliteitsplanners, bereikbaarheidsanalyse in hun projecten opnemen?
Volgens Klaus Noekel, een senior mobiliteitsexpert bij de PTV Groep, “is het noodzakelijk om de gewenste activiteiten van mensen en hun locaties te begrijpen en te meten hoe gemakkelijk deze locaties kunnen worden bereikt. Toegankelijkheid draait daar om en vormt de basis van alle nuttige vervoersplanning”.
Tools voor toegankelijkheidsanalyse
Analyseer en verbeter de mobiliteit van mensen in uw stad of regio
Hoe wordt toegankelijkheid gemeten?
Er zijn verschillende indicatoren die de toegankelijkheid definiëren, afhankelijk van het gebruiksgeval. Om bijvoorbeeld de toegankelijkheid van een geplande kleuterschool te analyseren, is het relevanter om de looptijden voor kinderen in de omgeving te meten. Maar bij de planning van een logistiek distributiecentrum is het belangrijker om de reistijden voor vrachtwagens of voor de ontvangers van de goederen te meten.
Wanneer de statistieken van een bereikbaarheidsanalyse worden gevisualiseerd, krijgen planners een extra perspectief voor het overwegen van connectiviteit, vooral voor fietsen, lopen en vervoer. Dit helpt hen de vervoerssituatie te begrijpen.
Toegankelijkheidsgegevens met een hoge ruimtelijke resolutie laten duidelijk zien in welke gebieden het mobiliteitsaanbod niet aansluit bij de mobiliteitsbehoeften, bijvoorbeeld gebieden waar het openbaar vervoer onvoldoende is. Daardoor kunnen de nodige verbeteringen en investeringen worden gekwantificeerd.
Door landgebruik, wegeninfrastructuur, verkeersdruk en vervoersschema’s te analyseren, kunnen belanghebbenden de mobiliteitsnetwerken analyseren en nagaan hoe deze mensen in staat stellen naar verschillende bestemmingen te reizen. Dit geeft planners inzicht in wat werkt en in belemmeringen voor betere connectiviteit.
Toegankelijkheidsanalyse met softwaretools
Voor een doeltreffende en op gegevens gebaseerde toegankelijkheidsanalyse is uiteraard software nodig. Dergelijke software moet gebaseerd zijn op nauwkeurige gegevens en rekening houden met alle vormen van mobiliteit – inclusief lopen en fietsen.
Het berekenen van bereikbaarheidsmaatregelen is zoiets als het uitvoeren van een database of GIS-query tegen een grote database met mogelijke bestemmingen (POI’s) en tegen een representatie van het vervoersaanbod (netwerk, dienstregelingen). Hoewel dit kan worden gedaan met een generieke database of GIS-software, voegt speciale software voor vervoersmodellering precies de juiste gegevensstructuren toe.
Een modelleringssoftware moet ook superefficiënte implementaties bieden voor het vinden van de beste reistijden voor elke vervoerswijze, tussen vele duizenden herkomsten en bestemmingen.
Neem bijvoorbeeld PTV Model2Go, een technologie om het bouwen van vervoersmodellen te automatiseren als aanvulling op het wereldwijd toonaangevende vervoersplanningssysteem PTV Visum. Gebruikers van PTV Model2Go kunnen nu in elke regio van de wereld een vliegende start maken met hun bereikbaarheidsplanning.
De met PTV Model2Go gemaakte mobiliteitsmodellen bevatten de vereiste gegevens over het mobiliteitsaanbod en ruimtelijke structuurgegevens. Samen met PTV Visum profiteren gebruikers van een krachtige tool, waarmee ze de juiste bereikbaarheidsindicatoren voor de betreffende use case kunnen specificeren.
“PTV Visum software is een bijzonder geschikte keuze voor het uitvoeren van bereikbaarheidsberekeningen en het bouwen en opslaan van de onderliggende vervoersmodellen”, aldus Noekel.
Een andere softwaretool voor het analyseren van bereikbaarheid is PTV Access. Deze gratis online tool meet hoe toegankelijk steden zijn (momenteel beschikbaar voor alle grote steden in Duitsland). Gebruikers kunnen zich richten op verschillende mobiliteitswijzen en zien hoe goed de inwoners van een stad worden bediend. Het is ook mogelijk PTV Access te gebruiken om steden met elkaar te vergelijken.
Mobiliteitsplanners en toegankelijkheidsanalyse
Toegankelijkheid en toegankelijkheidsanalyse worden een integraal onderdeel van het werk van mobiliteits- en stadsplanners.
Maar tot nu toe, zegt Noekel, “zien veel vervoerssystemen eruit alsof ze geoptimaliseerd zijn voor kosteneffectieve operaties, ongeacht wat dit betekent voor de praktische bruikbaarheid”.
Hij stelt voor dat planners vanuit de persoon denken: “De focus moet meer liggen op wat mensen echt nodig hebben om hun dagelijks leven te ondersteunen, en hoe we de nodige mobiliteit kunnen bieden, bij voorkeur op een kosteneffectieve manier”.