De beelden gingen de wereld rond toen de Morandi-snelwegbrug in Genua instortte tijdens een hevige storm in augustus 2018. Het ongeval, dat aan 43 mensen het leven kostte, toonde duidelijk het belang aan van veilige en veerkrachtige weg-infrastructuursystemen. Daarom geeft de Europese Commissie de hoogste prioriteit aan de bescherming van kritieke vervoersinfrastructuur. De focus ligt echter niet alleen op systemen die de toestand van dergelijke kritieke structuren beoordelen op bijvoorbeeld leeftijd en slijtage, maar ook op oplossingen die de wegeninfrastructuur veerkrachtiger maken, zodat deze effectief kan reageren op onverwachte gebeurtenissen. We interviewden Alexander Dahl van het PTV Research Team, die momenteel onderzoek doet naar dit onderwerp als onderdeel van een project dat wordt gefinancierd door het Duitse Federal Highway Research Institute (BASt).
Veerkracht lijkt momenteel een echt modewoord te zijn. Veerkracht tegen Corona, tegen klimaateffecten, of veerkrachtige steden – wat betekent veerkracht in termen van wegeninfrastructuur?
Alexander: Het concept van “veerkracht” is niet nieuw in de vervoersector. Ons onderzoeksteam houdt zich al minstens tien jaar met dit onderwerp bezig en is betrokken geweest bij veel interessante projecten op het gebied van de bescherming van kritieke wegeninfrastructuur. Bijvoorbeeld U-THREAT – een project dat zich bezighoudt met de veerkracht van metrosystemen. Of Skribt(+) dat zich richt op de bescherming van kritieke tunnels en bruggen.
In principe analyseren we hoe goed de vervoersinfrastructuur het hoofd kan bieden aan negatieve effecten veroorzaakt door verstorende gebeurtenissen, of hoe een snelle terugkeer naar de dienst mogelijk kan worden gemaakt. Als kritieke route-elementen gedurende langere tijd niet beschikbaar zijn, kan dit uiteindelijk leiden tot hoge macro-economische kosten. We waren betrokken bij een aantal projecten, zoals RITUN, waar we PTV Visum en PTV Validate hebben gebruikt om de economische kosten te kwantificeren.
Over wat voor verstorende gebeurtenissen hebben we het?
Alexander: We hebben het over gebeurtenissen die onvoorspelbaar zijn en daarom ook vrij zelden voorkomen, bijvoorbeeld door natuurverschijnselen, door mensen veroorzaakte veranderingen of technisch falen. Het kan gaan om een ongeval van een tankwagen met licht ontvlambare materialen in een tunnel, terroristische aanslagen, of extreme weersomstandigheden, zoals harde wind bij bruggen of aardverschuivingen door hevige regenval.
U werkt momenteel samen met het Zwitserse adviesbureau EBP Schweiz AG aan het project “Optimalisering en verdere ontwikkeling van actie-tools ontworpen om de veerkracht van wegeninfrastructuur te beoordelen”, geïnitieerd door het Duitse Federal Highway Research Institute BASt. Wat is het doel van dit project?
Alexander: Het doel van het project is om wegenbouwautoriteiten of andere bevoegde instanties een softwaretool te bieden die hen helpt zich voor te bereiden op gevaren.
De tool is ontworpen om gebruikers in staat te stellen te analyseren hoe veerkrachtig een specifiek routetraject is ten aanzien van een breed scala aan verstorende gebeurtenissen en om geschikte maatregelen te identificeren om de veerkracht op een gerichte manier te vergroten. Mogelijke acties zijn onder meer: beperking van bedreigingen, optimale aanpassing of snel herstel.
EBP had de basisversie van de software al tijdens een vorig project ontwikkeld. Nu is het zaak de methodologie verder te ontwikkelen en het toepassingsgebied en de maatregelen uit te breiden. Momenteel is de tool beperkt tot het snelwegennet, maar het is de bedoeling ook andere vervoerswijzen, zoals spoorwegen en waterwegen, in de tool op te nemen.
Kunt u een voorbeeld geven van een dergelijke analyse?
Alexander: Laten we het voorbeeld nemen van een brug die wordt blootgesteld aan sterke windstromen. Is het bestand tegen deze krachtige wind? Zouden de trillingen te sterk kunnen zijn, waardoor de brug kan instorten? Kan de harde wind gevolgen hebben voor de voertuigen op de brug? Kan een voertuig bijvoorbeeld uit koers worden geblazen? Is het nodig de brug bij een bepaalde windsnelheid te sluiten?
Planners kunnen dan passende maatregelen nemen op het gebied van wegeninfrastructuur (de constructie zelf), beheer of exploitatie. Hoe zien noodplannen er bijvoorbeeld uit als de brug gesloten moet worden? Wat zijn de omleidingsmogelijkheden? Moeten we een systeem van omleidingsroutes opzetten, zoals we dat kennen van de snelwegen, en dit van tevoren bewegwijzeren voor noodgevallen?
De tool is dus vooral bedoeld om bruggen en tunnels te analyseren en te beoordelen?
Alexander: Tunnels en bruggen zijn sleutelelementen van ons wegennet. Het is natuurlijk veel gevaarlijker als een vrachtwagen met gevaarlijke stoffen in een tunnel in brand vliegt dan op de openbare weg. Maar ook op vrije baanvakken kunnen zich incidenten voordoen, zoals overstromingen door hevige regenval of aardverschuivingen. Afgelopen zomer nog, moest de autosnelweg A8 bij Rosenheim in Duitsland worden afgesloten wegens overstromingen na hevige regenval. We zijn ons er allemaal van bewust dat dergelijke gebeurtenissen vaker zullen voorkomen als gevolg van klimaatverandering. In het licht van deze ontwikkelingen zijn vooruitziende concepten die de veerkracht helpen vergroten en zo kritieke infrastructuur helpen beschermen, nu belangrijker dan ooit.