Iedereen is het erover eens dat we de uitstoot van het vervoer de komende jaren aanzienlijk moeten verminderen. Overstappen op EV’s wordt vaak gezien als een belangrijke stap in die richting. Maar het versterken van het openbaar vervoer en het uitbreiden van het fietsverkeer zijn misschien nog wel belangrijker. Volgens een onderzoek van de Universiteit van Oxford kan het kiezen van de fiets in plaats van de auto voor slechts één rit per dag de koolstofuitstoot van het vervoer van een gemiddeld persoon met 67% verminderen. In Duitsland schatten deskundigen dat ongeveer 30% van de autoritten kan worden verlegd naar fietsen. En dan hebben we het nog niet eens over korte ritten binnen steden of buurten, die gemakkelijk met de fiets kunnen worden afgelegd.
De combinatie van fiets- en treinreizen maakt het mogelijk om lange afstanden af te leggen en biedt daarmee een groot potentieel voor duurzaam woon-werkverkeer. En fietsparkeervoorzieningen zijn daarbij een belangrijk element – laten we eens nader bekijken waarom.
Hoe ziet een goede fietsinfrastructuur eruit?
Een handige en veilige fietsinfrastructuur moedigt mensen aan om op de fiets te stappen. In 2020, het eerste jaar van Corona, nam het fietsgebruik tot 48% meer toe in steden die pop-up fietspaden toevoegden, vergeleken met steden die dat niet deden. Een goed netwerk, met directe en doorgaande fietsroutes, stelt fietsers in staat zich snel en comfortabel te verplaatsen.
De grote impact die een goede infrastructuur heeft op de keuze van de vervoerswijze, is te zien bij in Nederland. Fietsen wordt hier al decennia sterk gepromoot. De Nederlanders hebben een enorm netwerk van fietspaden en fietssnelwegen aangelegd. Deze zijn breed, duidelijk gemarkeerd en vaak volledig gescheiden van het gemotoriseerde verkeer. Het loont: bijna een kwart van de Nederlandse bevolking fietst dagelijks.
Belangrijk element: Fietsenstalling
Nog een factor van de Nederlandse strategie: moderne fietsenstallingen. Wanneer nieuwe woonwijken worden gebouwd, is voldoende fietsenstalling altijd onderdeel van de ontwikkeling. Treinstations bieden grote fietsenstallingen – de grootste ter wereld bevindt zich in Utrecht met 12.500 parkeerplaatsen. Ongeveer de helft van alle treinreizigers in Nederland gebruikt de fiets op weg van en naar het station.
Annette Kindl, expert fietsverkeer bij het onderzoeksteam van PTV Group, legt uit: “Fiets plus trein wordt een aantrekkelijk model als er een goede fietsverbinding van en naar het station is. Het tweede belangrijke aspect is de parkeersituatie. Fietsparkeervoorzieningen bij het station moeten goed bereikbaar, veilig en beschermd zijn tegen weersinvloeden.”
Mensen die elke dag fietsen, willen hun fiets meestal niet aan een straatlantaarn vastzetten. Maar ze willen ook niet van een fietsenstalling in een uithoek van het station naar het perron moeten lopen. Veilige en gemakkelijk toegankelijke voorzieningen zijn een voorwaarde om van de fiets een alledaags vervoermiddel te maken.
Annette Kindl onderzocht de staat van fietsparkeervoorzieningen bij Duitse treinstations in een onderzoek dat in 2019 in opdracht van de Duitse regering werd uitgevoerd: “Het onderzoek resulteerde in een geschatte behoefte aan 1,5 miljoen fietsparkeerplaatsen bij stations in 2030, waarvan een miljoen bij de 1.000 stations met de hoogste volumes.”
Integreer fietsenstallingen in het fietsnetwerk
Als resultaat van de studie is in Duitsland nu een nieuw informatiecentrum “Fietsparkeren bij treinstations” opgericht: het is bedoeld om steden en gemeenten te ondersteunen bij het creëren van een aantrekkelijke fietsinfrastructuur met moderne fietsparkeervoorzieningen.
Dit is waar de deskundigheid van PTV Group op het gebied van verkeersplanning aan bijdraagt. Annette Kindl: “In dit project analyseren we de belangrijkste aspecten van het integreren van het station en de fietsenstalling in het lokale en regionale fietsnetwerk. Op basis hiervan maken we een checklist met bijbehorende verkeersmaatregelen.”
Dit houdt bijvoorbeeld in dat fietsparkeervoorzieningen deel moeten uitmaken van de gemeentelijke mobiliteitsstrategie en moeten worden geïntegreerd in het digitale aanbod, zoals multimodale apps.
Annette Kindl concludeert: “Als het juiste kader wordt gesteld, kunnen fiets- en treinreizen een soort aparte vervoerswijze vormen en zo sterk bijdragen aan een milieuvriendelijke verandering in mobiliteit.”
