E-scooters hebben de laatste jaren letterlijk onze steden veroverd. Ride hailing diensten zoals Uber of Lyft zijn een integraal onderdeel van de wegen geworden. Nieuwe aanbieders komen met een steeds veelbelovender mobiliteitsaanbod op de markt. Studies in Oslo en Lissabon hebben al gekeken naar hoe autonome voertuigen en Mobility as a Service (MaaS) onze steden in de toekomst zullen veranderen. Een nieuwe studie in opdracht van het Duitse Federale Ministerie van Transport en Digitale Infrastructuur gaat nu in op de vraag hoe milieuvriendelijk die nieuwe mobiliteitsvormen zijn. Kunnen zij in de toekomst bijdragen aan duurzamer vervoer? PTV Group nam deel aan het project samen met het Fraunhofer Institute for Systems and Innovation Research ISI en het adviesbureau M-Five.
“De studie is een van de eerste die in detail ingaat op de modale verschuiving en de milieueffecten van nieuwe mobiliteitsconcepten in het personenvervoer, “ legt Rimbert Schürmann van PTV Transport Consult uit, die de leiding had over het project. “Ons doel was om erachter te komen hoe nieuwe diensten zich tegen 2030 en 2050 zullen ontwikkelen in interactie met conventionele vervoerswijzen zoals openbaar vervoer en particuliere auto’s”.
Ten eerste hebben de wetenschappers een uitgebreid marktoverzicht gemaakt van het huidige mobiliteitsaanbod en de vraag hiernaar. Ze analyseerden welke verschillende factoren mensen beïnvloeden om hun mobiliteitsgedrag te veranderen. “Gewoonten hebben een sterke invloed op de keuze van de vervoerswijze en zijn moeilijk te veranderen. Daarom hebben we ons beziggehouden met de zogenoemde pull-in en push-out factoren”, zegt Jakub Ritschny, ook van PTV Transport Consult. “Wat stimuleert mensen om gebruik te maken van nieuwe mobiliteitsvormen (pull-in). En wat zijn de factoren die hen weg duwen van het gebruik van deze bestaande vormen (pull-out)”.
Twee toekomstige mobiliteitsscenario’s
Aan de hand van deze analyses hebben de onderzoekers twee mogelijke toekomstscenario’s geformuleerd. In Scenario A, de “Voorzichtige mobiliteitsverandering”, werd aangenomen dat bijna alles blijft zoals het nu is. Autoriteiten zullen de wettelijke barrières voor on-demand services, ride hailing en andere nieuwe vormen verlagen. Maar het vervoersbeleid en de keuze van de vervoerswijze zal de komende jaren slechts matig veranderen.
In scenario B werd uitgegaan van een “Uitgebreide mobiliteitsverandering”- een holistische, geïntegreerde en dus duurzame ommekeer in het vervoer. In dit scenario bevorderden autoriteiten lokaal openbaar vervoer, maar ook fietsen en lopen.
De onderzoekers hebben in totaal vier verschillende gebieden onderzocht: Van de grote stad, stedelijke en landelijke gebieden tot dunbevolkte plattelandsgebieden.
“We hebben verschillende scenario’s gesimuleerd met PTV software”, zegt Jakub Ritschny. “Hoe efficiënt is het ride hailing aanbod en de on-demand services in de verschillende gebieden? Hoe verandert de kilometerstand, dat wil zeggen, het totale aantal kilometers dat door alle vervoermiddelen wordt afgelegd? Is er een verschuiving in het gebruik van voertuigen?”
Duurzaam betekent holistisch
Als referentie hebben de onderzoekers de futuristische scenario’s vergeleken met scenario’s die alle vervoer-gerelateerde maatregelen omvatten die de Duitse federale regering vóór 2017 in gang heeft gezet. In scenario A, “Voorzichtige mobiliteitsverandering”, is het nieuwe mobiliteitsaanbod goed voor 5% van de vervoersservice in 2030. In 2050 stijgt het aandeel tot ca. 9%. Nieuwe en verbeterde mobiliteitsdiensten creëren in eerste instantie nieuwe mogelijkheden, wat betekent dat ze de mobiliteit van de bevolking in zijn geheel vergroten. Zo stijgt het aantal kilometers dat met alle vervoersmiddelen wordt afgelegd tegen 2030 met 1,2%. Ondanks dit extra verkeer kan het nieuwe mobiliteitsaanbod een bijdrage leveren aan de vermindering van broeikasgasemissies. In scenario A nemen ze ten minste licht af, met 1,8%.
Nog betere effecten treden op in Scenario B, “Uitgebreide mobiliteitsverandering”. De nieuwe mobiliteitsvormen zijn goed voor 11% in 2030 en zullen stijgen tot bijna 17% in 2050. De kilometerstand neemt af met 8% tegen 2030. In deze periode daalt het aandeel van het privégebruik van voertuigen in de stedelijke gebieden zelfs met bijna 14%. De milieueffecten zijn nog sterker dan in scenario A, waarbij de CO2-uitstoot met 13% wordt verminderd. “Dit toont duidelijk aan dat nieuwe mobiliteitsconcepten holistisch moeten worden benaderd”, zegt Rimbert Schürmann. “Het is niet alleen een kwestie van het promoten van het nieuwe mobiliteitsaanbod. Tegelijkertijd moet het conventionele, niet-gemotoriseerde en openbare vervoer worden versterkt en aan het nieuwe mobiliteitsaanbod worden gekoppeld. En particuliere voertuigen moeten minder aantrekkelijk worden.”